Masz pytania? Zadzwoń do nas!
+48 602 720 900
Szalowanie, zwane inaczej deskowaniem, stanowi jeden z pierwszych etapów przy wznoszeniu budowli. Jego prawidłowe wykonanie warunkuje bezpieczeństwo budowniczych i mieszkańców oraz trwałość konstrukcji. Szalunek tworzą tymczasowe konstrukcje z drewna, płyt lub elementów metalowych, do których wlewana jest mieszanka betonu. W ten sposób betonowe bloki zyskują odpowiedni kształt. Szalunki wykorzystywane są do tworzenia fundamentów, przy murowaniu ścian z otworami na okna i drzwi, przy zalewaniu betonem stropu oraz do wznoszenia schodów, cokołów, czy nadproży. Deskowanie likwiduje się po związaniu betonu, co trwa zwykle ok. 4 tygodni.
Najtańszym i najbardziej popularnym materiałem do skonstruowania szalunku są deski – tarcica lub tzw. calówki, czyli niedrogie deski sosnowe, zwykle o grubości ok. 25-32 mm. Oprócz niskiego kosztu, zaletą desek jest to, iż nie chłoną one wody i nie pęcznieją, a co za tym idzie, nie deformują wylewki, co może zdarzyć się przy użyciu płyt OSB. Deski nie łączą się też z betonem, więc rozmontowanie szalunku jest zasadniczo bezproblemowe. Nadają się również do powtórnego wykorzystania (np. na sztywne poszycie dachu), lecz ich porowatą powierzchnię trzeba dobrze wyczyścić z resztek mieszanki betonowej. Deski do szalunku są łatwo dostępne – można je kupić w każdej jakości, długości, czy grubości, w markecie budowlanym lub w tartaku. Możliwe jest więc ich optymalne dopasowanie do wymogów danej inwestycji. Istotną wadą szalunku z desek jest pracochłonność jego wykonania i dość duże zużycie materiału. Do szybkiego postawienia szalunku odpowiedniejsze będą płyty.
Do tego rodzaju szalunku wykorzystuje się płyty OSB-3, OSB-5 o grubości minimum 18 mm, płyty MFP o grubości od 18 mm do 21 mm lub specjalną, laminowaną sklejkę szalunkową. Wśród wymienionych płyt specjaliści polecają przede wszystkim płytę MFP, która cechuje się dużą sztywnością (nie wygina się pod wpływem ciężaru betonu), odpornością na nasiąkanie (łatwo odrywa się od zastygłego betonu) i dużą wytrzymałością. Szalunek z płyt jest szczególnie polecany, gdy ważna jest gładkość i wypoziomowanie konstrukcji. Używa się ich zatem przede wszystkim do szalowania stropów, słupów czy belek. Oczywiście szalunki z płyt z powodzeniem można zastosować też na etapie wznoszenia fundamentów oraz przy kształtach nieregularnych (np. obłych). Warto podkreślić, że szalunki tego typu można skonstruować znacznie szybciej niż te z desek. Na oszczędność czasu wpływa również fakt, iż po rozmontowaniu szalunku z płyt, beton nie wymaga szlifowania, ani fugowania, gdyż jest gładki i estetyczny. Należy dodać, że zarówno płyty, jak i sklejki, po rozebraniu szalunku, mogą zostać ponownie wykorzystane (np. do budowy podłogi na strychu, żelbetowych fragmentów ścian, wieńców czy podciągów).
Szalunki systemowe to jeszcze inny typ konstrukcji, wśród których wyróżnia się szalunki ścienne i stropowe. Pierwsze z nich to stalowe lub aluminiowe ramy jednostronnie obłożone sklejką. Łączy się je ze sobą klamrami, a w narożnikach stosuje metalowe profile. Za pomocą takiego szalowania stawia się przede wszystkim betonowe ściany, kominy i silosy. Natomiast systemowe szalunki stropowe to pulpity ze sklejki spoczywające na drewnianych dźwigarach podpartych stemplami. Służą do podtrzymywania konstrukcji stropu. System idealnie sprawdza się zarówno przy małych obiektach, jak i na dużych budowach ze skomplikowanymi, rozbudowanymi konstrukcjami z betonu.
Zasadniczo istnieją trzy odmiany systemowego szalowania inwentaryzowanego, czyli takiego, którego elementy zostaną ponownie wykorzystane: – przestawne – demontowane po stężeniu betonu i montowane w innym miejscu, – przesuwne – przesuwane w nowe miejsce bez demontażu, – ślizgowe – tzw. lica konstrukcji przesuwane bez żadnych zmian. Należy podkreślić, że pierwszorzędną zaletą szalunku systemowego jest znaczne przyspieszenie realizowanych prac oraz idealny wygląd betonu po demontażu.
Szczególnie polecany jest wynajem szalunków systemowych. Koszt wynajmu nie powinien bowiem przekraczać ceny desek, gwoździ i robocizny za budowę szalunku, a przedsiębiorstwa często oferują też ich transport czy nawet montaż. W przypadku dużych inwestycji warto więc przemyśleć, czy nie lepiej będzie wypożyczyć gotowe szalunki, niż tracić cenny czas konieczny na ich samodzielne wykonanie. Należy podkreślić, że na rynku istnieje wiele firm wynajmujących nowoczesne, lekkie i łatwe w użyciu szalunki systemowe. Przy wyborze szalunku należy skrupulatnie przemyśleć swoje oczekiwania oraz określić, jakie formy betonowe będą tworzone. Zbyt uproszczone rozwiązania techniczne mogą poważnie utrudnić dokończenie inwestycji, a zbyt zaawansowane przysporzyć zbędnych problemów już na samym początku budowy. Wybierając szalunki, nie należy kierować się przesadną oszczędnością (np. przy wyborze rodzaju desek). Błędy popełnionych na etapie szalowania mogą bowiem spowodować m.in. większe zużycie betonu, jego pękanie, nierówności na powierzchni nowo powstałej formy, a nawet rozpad całego szalunku.